December is de maand van lichtjes, feestdagen en samenzijn. Voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH) kan deze periode extra intensief zijn. Prikkels zoals geluiden, geuren en drukte komen harder binnen. Het brein krijgt te veel signalen en raakt sneller overbelast. Dat maakt feestdagen soms vermoeiend in plaats van fijn.
Wat is niet-aangeboren hersenletsel?
Niet-aangeboren hersenletsel (NAH) ontstaat door een beschadiging van de hersenen na de geboorte, bijvoorbeeld door een ongeluk, beroerte of ziekte. Hierdoor werken sommige hersenfuncties anders dan voorheen. Veel mensen met NAH zijn gevoeliger voor prikkels en raken sneller overprikkeld.
Wat is overprikkeling?
Overprikkeling betekent dat je hersenen te veel informatie tegelijk moeten verwerken. Normaal filtert je brein prikkels zoals geluiden, geuren en beelden. Bij hersenletsel werkt dat filter minder goed. Alles komt harder binnen en stapelt zich op. Je raakt sneller moe, kunt minder goed nadenken of ontspannen. Veelvoorkomende signalen zijn vermoeidheid, hoofdpijn, concentratieproblemen, stress, irritatie en soms zelfs misselijkheid of duizeligheid. In Nederland leven honderdduizenden mensen met NAH; een groot deel ervaart deze klachten dagelijks.
December = extra prikkels
De feestmaand brengt extra prikkels met zich mee. Denk aan drukke gesprekken tijdens familiebezoek, knallen van vuurwerk, flikkerende kerstverlichting, volle agenda’s en sociale verwachtingen. Voor veel mensen met NAH is december daardoor een periode waarin overprikkeling en overbelasting op de loer liggen.
Ervaringen en tips uit de praktijk
Hoe ga je hiermee om? Ervaringsdeskundigen vertellen hoe dit doen: “Wij beginnen een maand van tevoren met plannen: wie, wat, waar, wanneer? We spreiden afspraken en houden 1 dag vrij om bij te komen.” En: “Ik geef mijn grenzen vooraf aan, zodat het geen verrassing is voor mijn omgeving. Soms ga ik bewust over mijn grens, maar ik weet waar die ligt.”
Na de afspraak even tot rust komen is een tip die ook veel genoemd wordt: “Ik trek me op vaste tijden even terug, daarna kan ik er weer tegen.” Of: “Na een drukke dag doe ik iets voor mezelf, zoals puzzelen of even liggen.”
Begeleiders van InteraktContour zijn gespecialiseerd in NAH. Hun advies? “Maak duidelijke afspraken over begin- en eindtijden, houd zoveel mogelijk je vaste structuur aan en plan rustmomenten in. En leg de lat niet te hoog: feestdagen hoeven niet perfect te zijn. Eén ding per dagdeel is genoeg. Het gaat vooral om het samenzijn.
InteraktContour is er voor mensen die problemen ervaren na hersenletsel dat is ontstaan door bijvoorbeeld een beroerte, ongeluk of ziekte. Hun leven en dat van hun naasten verandert. Naar werk of school lukt vaak niet meer en thuis is alles anders.
Toch is er altijd íets mogelijk, en daar richt InteraktContour zich op. We bieden gespecialiseerde ondersteuning en zorg en kijken samen vooruit. Zo kunnen cliënten en hun naasten verder in hun leven, woonsituatie en werk.