Is communiceren wel zo vanzelfsprekend?
Hoe leer je weer communiceren als spreken niet meer lukt? Afasie na niet aangeboren hersenletsel is een veelvoorkomend probleem. In de afasiebehandeling van InteraktContour leren mensen met NAH die afasie hebben hoe zij zich toch weer zo goed mogelijk kunnen uitdrukken. We namen een kijkje bij een van de afasietrainingen.
Wat is afasie?
De term afasie betekent letterlijk 'niet spreken': A (= niet), fasie (= spreken). Het is een taalstoornis die lezen, schrijven, spreken en taalbegrip aantast en die meestal ontstaat als gevolg van niet aangeboren hersenletsel. Afhankelijk van het gebied in de hersenen dat beschadigd is en de ernst van het hersenletsel, varieert ook de soort en ernst van de afasie.
(Bron: Hersenstichting)
Soorten afasie
Niet één vorm van afasie is hetzelfde. Terwijl de ene persoon met afasie taal goed begrijpt, heeft de ander daar moeite mee. En waar de ene persoon juist niet op woorden kan komen, gebruikt de ander wel heel veel woorden, maar dan verkeerd. De soort afasie hangt dan ook samen met de plaats en de ernst van de hersenbeschadiging. Bekijk op deze pagina de verschillende soorten afasie. (Bron: Hersenstichting)
Ondersteuning bij afasie
Doordat geen enkele persoon met afasie hetzelfde is en afasie vele soorten kent, zijn er diverse behandelmethodes mogelijk. Zo kunnen mensen met afasie zich met handen- en voetentaal toch weer begrijpelijk maken, of kunnen apps ingezet worden om te ondersteunen bij het communiceren. Denk aan een app die helpt op woorden te komen of een spraakassistent.
In de Hersenz behandeling bij InteraktContour wordt ook afasietraining gegeven. Daarin leer je je door diverse oefeningen en opdrachten toch uitdrukken. We namen een kijkje bij een van de afasietrainingen, waar een oefening ‘Totale Communicatie’ gedaan werd.
Een kijkje bij een afasietraining
Henk en Martin zitten naast elkaar in hun rolstoel aan tafel. Tussen hen in ligt een stapel vierkante witte kaarten. Martin pakt een kaart, bekijkt wat erop staat en krabt even achter zijn oor. ‘Vlooien!’, roept Henk grinnikend. Toch blijft Martin in zijn opperste concentratie serieus: hij klikt zijn iPad aan en tuurt aandachtig naar het scherm, waar hij met behulp van zijn vinger een plaatje begint te tekenen. ‘Een pijp?’, vraagt Henk. Martin schudt zijn hoofd. Hij wist het net getekende plaatje en begint opnieuw. ‘Een banaan?’, doet Henk nog een poging. Ook dit blijkt het niet te zijn.
Dan springt begeleidster Yvonne in: ‘Kun je er nog meer bij tekenen Martin, wat staat er nog meer op het plaatje op de kaart?’. Nu komt de stop-denk-doe methode naar voren. In plaats van herhaaldelijk hetzelfde plaatje te tekenen wat door Henk niet geraden wordt, denkt Martin even goed na. Dan lichten zijn ogen op en tekent hij hetzelfde nog een keer, maar dan met een gedetailleerde toevoeging. ‘Aha!’, roept Yvonne. ‘Kun je dat wat je nu tekent misschien ook op een andere manier laten zien? Het aanwijzen bijvoorbeeld'? Daarop bedenkt Martin zich geen moment: hij rolt zijn rolstoel naar achteren en tilt zijn been op. ‘Schoenen’, zegt hij. Henk herhaalt: ‘schoenen’ en kijkt nogmaals naar de tekening van Martin. Hij knikt en neemt de volgende kaart aan die Yvonne hem aanreikt. Dan begint het spelletje opnieuw.
Jaap en Sophie zijn deelnemers van de afasiebehandeling van Hersenz bij InteraktContour. Zij vertellen in onderstaande video meer over hun leven met afasie.
Stop-denk-doe
Tijdens de behandeling van afasie wordt gewerkt aan de hand van de stop-denk-doe theorie. Deze wordt veel gebruikt bij het leren omgaan met de gevolgen van hersenletsel: lukt iets niet? Stop dan even, bedenk wat er nog meer mogelijk is en probeer dat vervolgens uit.
Deze poster helpt daarbij.
Behandeling afasie na niet aangeboren hersenletsel
Bij InteraktContour bieden we behandeling door gespecialiseerde afasietherapeuten en begeleiders op verschillende locaties in Midden- en Oost Nederland. Gerrie Verveda, coördinator van het Afasiecentrum bij InteraktContour: “Doel van de behandelingen is om met behulp van diverse strategieën de communicatieve zelfredzaamheid te vergroten. Mensen met afasie hebben een sociaal probleem. En dat is lastig, want onze hele maatschappij is gericht op communicatie.
Reageren