Hemianopsie na een beroerte
Een veel voorkomend probleem bij mensen die een beroerte of herseninfarct hebben gehad is hemianopsie. Maar het kan ook veroorzaakt zijn door een tumor of door traumatisch hersenletsel na een ongeluk of val. Bij hemianopsie ligt de oorzaak niet bij een aandoening aan de ogen, maar door een beschadiging van de delen in de hersenen die betrokken zijn bij de verwerking van visuele informatie. Hemianopsie of halfzijdige gezichtsuitval houdt in dat iemand blind is (of wazig ziet) voor de linker- of rechterhelft van het gezichtsveld (hemi = helft, a = niet en opsie = zien). Als het voor beide ogen optreedt, spreekt men van bilaterale hemianopsie. Hemianopsie kan verschillende vormen aannemen afhankelijk van de plaats waar een beschadiging of afwijking in de optische zenuwbanen van het netvlies naar de visuele schors optreedt.
Slecht zien na beroerte of hersenbloeding
Hemianopsie ontstaat doordat de informatie vanuit de ogen niet goed aankomt in de achterste hersengebieden. Of door een beschadiging van de achterste hersengebieden zelf. Omdat een beschadiging meestal beperkt blijft tot een hersenhelft, wordt de helft van de wereld niet meer waargenomen. Een beschadiging in de linker hersenhelft heeft blindheid voor het rechterdeel van de wereld tot gevolg. En andersom. Mensen met hemianopsie hebben vaak moeite met lezen. Ze kunnen het begin van een regel niet vinden of hebben moeite met lezen van lange woorden. Ook schrikken mensen vaak doordat er ineens iets of iemand 'vanuit het niets' opduikt. Als in de eerste maanden na het hersenletsel geen verbetering in het gezichtsveld optreedt, is het doorgaans niet de verwachting dat er verder herstel van het gezichtsveld komt.
Bron Foto: Screenshot uit het filmpje Homonieme hemianopsie. (Het filmpje is hier onder te zien)
Herkennen van visuele problemen die kunnen duiden op hersenletsel
Beschadigingen van deze zenuwbanen of achter in de hersenen kunnen leiden tot visuele problemen. Deze visuele problemen komen niet altijd naar voren tijdens de gewone visus- en gezichtsveldmeting. Deze onderzoeken zijn gericht op de gezichtsscherpte en de grootte van het gezichtsveld. Stoornissen in de visuele verwerking door de hersenen zijn altijd van andere aard en uiten zich ook op een andere manier in het dagelijks leven. Het herkennen van signalen is dan ook van groot belang. Op het platform verder met hersenletsel vind je de signalen.
Visuele agnosie door hersenletsel
Mensen met visuele agnosie hebben problemen met het interpreteren en herkennen van wat ze zien. Er bestaan verschillende soorten. Iemand met prosopagnosie kan voorheen bekende mensen, zoals familie en vrienden, ineens niet meer aan hun gezicht herkennen. Zij zijn afhankelijk van herkenning via de stem of de lichaamshouding van de ander. Bij weer een andere soort van agnosie kunnen mensen voorwerpen en vormen niet meer goed herkennen. Zo kan het zijn dat iemand iets roods op de kast ziet staan, maar geen idee heeft of het een vaas is of een glas of iets heel anders. Ook is er een vorm waarbij iemand wel ziet dat er een kopje staat, maar niet goed weet waar en misgrijpt of het kopje omstoot. Bron: Koninklijke Visio
Hemianopsie: behandeling en herstel
Een beschadiging van hersenweefsel is vrijwel altijd blijvend. Soms nemen andere delen van de hersenen hersenfuncties in geringe mate over, maar dit is vaker niet het geval dan wel. Om te blijven functioneren en zo zelfstandig mogelijk te zijn kun je strategieën aanleren. Hierdoor kun je je visuele problemen compenseren. Zo kan iemand die halfzijdig blind is voorkomen om steeds ergens tegen op te botsen door grote oogbewegingen te maken. Koninklijke Visio en Bartimeus geven dergelijke compensatietrainingen, zodat cliënten weer zelfstandig kunnen lezen of boodschappen kunnen doen. Daarnaast zijn er hulpmiddelen waar je gebruik van kunt maken. Daarnaast blijkt het vaak ook handig om je te houden aan een vaste indeling van de eigen woonruimte. Een andere tip is een vaste plek voor je spullen gebruiken.
Kijktrainingen en advies over hulpmiddelen: Koninklijke Visio
Vaardigheden en leren compenseren: Bartiméus
Kijkstrategietraining heeft positief effect op mobiliteit van mensen met hemianopsie
Een kijkstrategietraining heeft positieve effecten op mobiliteitsgerelateerde activiteiten en participatie van mensen met halfzijdige gezichtsvelduitval. Dat is één van de conclusies uit het promotieonderzoek van Gera de Haan naar homonieme hemianopsie. Zij deed haar onderzoek aan de Rijksuniversiteit Groningen in samenwerking met Koninklijke Visio en Bartiméus, en met subsidie van Stichting InZicht.
Reageren