Van je oude naar je nieuwe ik

Hebben we het over niet-aangeboren hersenletsel (NAH), dan hebben we het vaak over de breuk in de levenslijn. Dit wil zeggen dat er een leven is voor en na het letsel. De persoon die je eerder was, is veranderd. De veranderingen door hersenletsel hebben vaak zo’n grote impact op je leven, dat rouw een goede term is om de bijkomende gevoelens te beschrijven.

Zoek hulp na hersenletsel
En dat is niet meer dan logisch, legt Roel Westrik, maatschappelijk werker bij InteraktContour, uit. “Als je je bewust wordt van de veranderingen in je leven door je hersenletsel en als de pijn om die veranderingen binnensijpelt, kan dat resulteren in een emotionele explosie. Daar moet je wat mee.” Want hoe verwerk je wat je overkomen is? “Het kan heel belangrijk zijn om begeleiding te zoeken bij het verwerken van het verlies om je oude ik. De impact van het verlies moet je wel zelf dragen, maar dat hoef je niet alleen te doen”, vertelt Roel. Hiermee duidt hij niet alleen op het belang van familie en vrienden, maar ook op het belang van professionele begeleiding zoals hij zelf geeft bij InteraktContour. “Wij werken in onze rouw- en verliesbegeleiding vanuit de behoeftetheorie: Waar wordt iemand in zijn behoefte gefrustreerd en wat zorgt voor die frustratie? Op basis van de antwoorden op deze vragen, kunnen wij iemand begeleiden in het verwerken van de veranderingen.”

Stappen zetten om verlies te aanvaarden
“Verlies verwerken is hard werken”, verklaart Roel. “Wij hebben het letterlijk over ‘rouwtaken’ die iemand uitvoert.” Deze taken zijn: het aanvaarden van de realiteit van wat er gebeurd is en het verdriet dat daarbij hoort, het doorleven van de pijn die dat teweeg brengt, het aanpassen aan de veranderingen waar de gebeurtenis in geresulteerd heeft en het weer oppakken van het leven. “Voor elk stukje van jezelf wat je verloren hebt, kun je deze cirkel weer opnieuw doorlopen. Op die manier kun je stapje voor stapje alle capaciteiten die je door het letsel bent verloren, verwerken. En door het klein te houden en niet alles tegelijkertijd aan te pakken, kun je het verwerken ervaren als succes. Die ervaring en dat positieve gevoel kunnen herhaald worden in de volgende stappen.”

Ook rouw bij naasten
“Maar niet-aangeboren hersenletsel heb je niet alleen. Ook je directe omgeving heeft te maken met rouw om het verlies.” Eenzaamheid onder partners van mensen met NAH is dan ook herkenbaar voor Roel. “Partners zien hun geliefde door het hersenletsel soms erg veranderen. Zo zien we situaties waarbij iemand met NAH bijvoorbeeld ontremd gedrag vertoont en zomaar seksueel getinte opmerkingen naar onbekenden maakt of opeens in de voortuin staat te plassen. Maar ook mensen die zo snel vermoeid en overprikkeld zijn dat deelnemen aan sociale activiteiten niet meer mogelijk is, wat ook effect heeft op het sociale leven van de partner. Die veranderingen kunnen zorgen voor gedachtes die iemand helemaal niet wil hebben, zoals een gevoel van afschuw voor de partner. Het voelt echter wreed om dit te voelen over je partner, die notabene net hersenletsel heeft opgelopen. Vaak resulteert dit in eenzaamheid, omdat niet over deze gedachten en gevoelens gepraat wordt. Daarom is het belangrijk dat ook partners ondersteuning zoeken bij het verwerken van het verlies.” In de Hersenz behandeling is daarom een speciale module voor partners ingericht: ‘Hersenletsel heb je niet alleen’. Hierbij wordt gekeken naar de behoeftes van de partner en wordt deze ondersteund bij de verwerking van de veranderingen en hoe hiermee om te gaan.