Frontaal hersenletsel en gedragsproblemen
Na frontale hersenschade ontwaken met een andere persoonlijkheid, een buitenlands accent of zelfs een andere seksuele voorkeur, het komt nog voor. Frontaal hersenletsel kan ontstaan bij een beschadiging van het voorste deel van het brein, als gevolg van bijvoorbeeld een auto-ongeval. Als dat gebied van je hersenen beschadigd raakt, kunnen er van allerlei ingewikkelde gedragsproblemen optreden.
Eind 2011 maakte een 26-jarige rugbyspeler uit Wales een ongelukkige salto. Daarbij liep hij een letsel op in het frontale deel van de hersenen. Toen hij weer bij zijn positieven kwam, ging hij zich helemaal anders gedragen. Zijn seksuele geaardheid veranderde, hij brak met zijn vriendin en leeft nu samen met een man. Hij stopte met sporten, gaf zijn baan als bankbediende op en schoolde zich om tot kapper. Bron: Knack
Moeilijke mix
De combinatie dat iemand vanwege de neurologische schade ongeremd wordt op een of meer vlakken en soms ook het inzicht mist om dat zelf te zien, maakt de situatie ingewikkeld. Neuropsycholoog Wouter de Boer van InteraktContour: “De hulpvraag komt bij iemand met frontaal hersenletsel vaak vanuit de omgeving: de partner of het gezin. Zij zijn verdrietig of bezorgd, want ze zien wat hun partner, ouder of kind zelf niet inziet: er is iets echt heel anders geworden na het ongeluk of de ziekte. Ze weten niet hoe ze hiermee om moeten gaan. Als ze het bespreken, krijgen ze een boze reactie die extra heftig kan zijn juist vanwege het wegvallen van de rem of stuiten ze op onbegrip omdat het zelfinzicht mist.” Bij lichamelijke gevolgen van het hersenletsel, zoals uitval, is het veel en veel duidelijker dat iemand minder kan of de dingen anders moet gaan organiseren.
Leren omgaan met ander gedrag na hersenletsel
De behandeling en begeleiding is complex. De werkwijze is multidisciplinair en bestaat uit een combinatie van individuele begeleiding, behandeling en groepsbehandeling. Wouter: “Wat we eigenlijk altijd aanbieden is psycho-educatie. Daarmee willen we de cliënt en de omgeving meer inzicht geven in de veranderde situatie in relatie tot het hersenletsel. In hoeverre dat lukt hangt natuurlijk af van de ernst van de schade, van de last die iemand of zijn omgeving ervaart en van het leervermogen van de persoon. Ook kun je de omgeving leren om er beter mee om te gaan. Zoals geen hele fles wijn op tafel zetten omdat die anders leeg gaat, maar één glas. Wat we daarnaast doen is individuele of groepsbehandeling, bijvoorbeeld met behulp van cognitieve gedragstherapie. Soms woont iemand voor kortere of langere tijd bij ons omdat het in de gezinssituatie niet lukt. Of krijgt iemand voor een bepaalde periode ambulante begeleiding. Altijd gericht op wat mogelijk is voor de betrokkene en zijn of haar omgeving.”
Wouter de Boer, neuropsycholoog bij InteraktContour"Je vliegt ongewild steeds maar uit de bocht"
Frontaal hersenletsel kan problemen op vier gebieden veroorzaken: lichamelijk, op het gebied van gedrag, van emotie en cognitief. Bepaald gedrag ontstaat vanwege neurologische schade aan de hersenen. Iemand gedraagt zich dus niet bewust of opzettelijk op een wat je ‘puberale’ manier zou kunnen noemen. Er is een organische verklaring van de gedragsverandering.
Gevolgen frontaal hersenletsel
Hoe zijn de gevolgen van frontaal hersenletsel in te schatten? Denk hierbij aan de volgende aspecten:
- Als je gedrag observeert, kun je tekenen van frontaal hersenletsel vermoeden. Een plotselinge gedragsverandering, waarbij er een knik in de levenslijn is, is vaak een belangrijk kenmerk van niet aangeboren hersenletsel. Onremd gedrag, verminderd ziekteinzicht en problemen met plannen en organiseren zijn dan aanwijzigingen dat er mogelijk sprake is van een beschadiging van het voorste deel van het brein.
- Goed doorvragen in gesprek met de cliënt is van belang. Zo kun je oorzaak en gevolgen achterhalen
- Goede medische diagnostiek is belangrijk. Om een goede verklaring te kunnen krijgen voor het veranderde gedrag is het belangrijk om een mogelijke neurologische oorzaak te kunnen achterhalen dan wel uit te sluiten. Beeldvormende onderzoek door een MRI of CT scan in combinatie met een neurologisch onderzoek kan hier duidelijkheid over geven. Bij vermoedens van hersenletsel is het raadzaam dit onderzoek te laten doen, zodat de medische diagnose duidelijk is.
- Omgeving betrekken, vaak komt er meer informatie naar boven als de partner of naasten ook zijn betrokken.
Lees meer over psycho-educatie
Psycho-educatie is een vorm van behandeling waarbij je kennis opdoet over wat niet-aangeboren hersenletsel inhoudt en hoe dit zich kan uiten in dagelijkse situaties.
Reageren